Rozwojowa choroba ortopedyczna (DOD) to grupa schorzeń związanych z nieprawidłowym wzrostem układu kostnego u młodych koni. To częsty powód do niepokoju zarówno dla właścicieli, jak i lekarzy weterynarii. Na rozwój DOD wpływa wiele czynników, w tym genetyka, sposób chowu i żywienia. Choć błędy żywieniowe odgrywają istotną rolę w powstawaniu tych schorzeń, odpowiednio dobrana dieta może wspierać konie z zaburzeniami wzrostu lub pomóc w ograniczeniu ryzyka ich wystąpienia.
Podstawy żywienia młodych koni
Żywienie młodego konia należy planować z wyprzedzeniem – już na etapie ciąży klaczy. Odpowiednie żywienie klaczy przed, w trakcie i po porodzie ma ogromne znaczenie dla rozwoju płodu oraz jakości mleka w okresie laktacji. Programy żywieniowe mogą wspierać różne tempo wzrostu – szybkie, umiarkowane lub wolne – jednak decyzje w tym zakresie powinny zostać podjęte wcześnie i nie powinny być często zmieniane w pierwszych miesiącach życia źrebięcia.
Źrebięta powinny zacząć spożywać paszę treściwą już około 28. dnia życia – dobrą zasadą jest podawanie około 0,5 kg paszy na każdy miesiąc życia dziennie. Stopniowe i systematyczne zwiększanie ilości paszy treściwej pozwala utrzymać równomierną krzywą wzrostu, sprzyjającą prawidłowemu rozwojowi szkieletu. Z kolei gwałtowne zmiany – np. podawanie nieodpowiedniej paszy, żywienie „do woli” lub nagłe zwiększenie ilości karmy – mogą prowadzić do nieregularnego wzrostu, który często wiąże się z rozwojem DOD.
Żywienie koni z zaburzeniami rozwojowymi
Nawet przy optymalnym żywieniu, a tym bardziej przy jego niedostatkach, DOD może się rozwinąć. Błędnym przekonaniem jest, że to wyłącznie nadmiar kalorii czy białka powoduje te problemy. W rzeczywistości to brak równowagi pomiędzy nimi i innymi składnikami odżywczymi ma kluczowe znaczenie.
Po postawieniu diagnozy warto przeanalizować poziom energii w diecie i – jeśli to konieczne – zmniejszyć go, aby spowolnić zbyt szybki wzrost. Należy jednak unikać ograniczania podaży aminokwasów, witamin i minerałów niezbędnych do prawidłowego rozwoju.
Dobrym rozwiązaniem są pasze typu „ration balancer” – dostarczają niezbędnych składników odżywczych wtedy, gdy pasza objętościowa zapewnia już wystarczającą ilość energii. Gdy jakość paszy objętościowej jest niska lub potrzebna jest pełna kontrola nad dietą, warto sięgnąć po paszę pełnoporcjową z dodatkiem włókna.
Poza energią i białkiem, istotne są także inne składniki odżywcze, których wzajemna równowaga ma znaczenie. Klasycznym przykładem są wapń i fosfor – ich proporcja nie powinna być niższa niż 1:1, a optymalna to 2:1. Podobnie ważna jest równowaga pomiędzy miedzią a cynkiem – zalecany stosunek w całej diecie to około 4:1.
Podsumowanie – najważniejsze zalecenia:
Aby zmniejszyć ryzyko rozwoju rozwojowych chorób układu kostno-stawowego (DOD) u młodych koni:
-
Zapewnij klaczy odpowiednie żywienie w czasie ciąży.
-
Podawaj pasze opracowane z myślą o rosnących koniach.
-
Analizuj całą dietę, w tym jakość paszy objętościowej.
-
Utrzymuj równowagę pomiędzy energią a białkiem.
-
Dbaj o prawidłowe proporcje składników mineralnych.
-
Stosuj pasze typu ration balancer, gdy koń otrzymuje wystarczającą ilość energii z paszy objętościowej.
-
W przypadku niskiej jakości siana rozważ paszę pełnoporcjową.
-
Regularnie dostosowuj dietę do zmieniających się potrzeb rosnącego i trenowanego konia.
Stosując się do tych zaleceń, można znacząco ograniczyć ryzyko rozwoju problemów ortopedycznych u młodych koni i zapewnić im zdrowy, prawidłowy rozwój. W celu uzyskania dodatkowych informacji i indywidualnego wsparcia żywieniowego, warto skonsultować się z dietetykiem koni specjalizującym się w żywieniu, np. z zespołu Purina PhD.
LINK DO ARTYKUŁU https://thehorse.com/1135411/feeding-young-growing-horses-to-reduce-the-risk-of-developmental-orthopedic-disease/